Doe razendsnel onderzoek met deze AI-tools
PLUS: OpenAI bereidt Washington voor op agents, Chinese DeepSeek daagt Amerika uit met gratis AI-krachtpatser
De AI-wereld ontwikkelt zich razendsnel, en wij, de makers van de podcast Poki, houden je op de hoogte. Twee keer per week de nieuwste AI-ontwikkelingen, tools, use cases en onderzoek.
🗞️ Het belangrijkste nieuws
OpenAI kondigt update aan, maar achter de schermen broeit iets groters
Terwijl OpenAI deze week nieuws brengt over o3-mini, gaan er geruchten over een grotere doorbraak. Topman Sam Altman spreekt eind deze maand de Amerikaanse overheid toe in een besloten bijeenkomst. Wat weten we van de ontwikkelingen bij het toonaangevende AI-lab?
Wat is er aan de hand?
Op het eerste gezicht lijkt het een bescheiden aankondiging: OpenAI komt met o3-mini, een snellere maar minder krachtige versie van zijn nieuwste redeneermodel o3. ‘Minder goed dan o1 pro in de meeste taken, maar wel veel sneller,’ aldus Altman. Het model wordt ergens de komende weken beschikbaar gesteld via ChatGPT en de API.
Deze miniversie is een voorproefje van o3, het krachtige model dat eind vorig jaar alle bestaande benchmarks verpulverde maar tot nu toe niet toegankelijk is voor het grote publiek. Met o3-mini kunnen gebruikers voor het eerst kennismaken met deze nieuwe generatie AI-modellen. De volledige versie van o3 volgt waarschijnlijk dit voorjaar.
Onder de oppervlakte borrelt er echter meer. Volgens bronnen bij Axios bereidt OpenAI een belangrijkere aankondiging voor. Op 30 januari geeft Altman een besloten briefing aan Amerikaanse overheidsfunctionarissen. Het tijdstip is opvallend: onlangs bezocht hij Washington voor de inauguratie, en vorige week publiceerde OpenAI een ‘Economic Blueprint’ waarin het betoogt dat AI met de juiste regelgeving en investeringen ‘een herindustrialisatie van het land kan aanjagen’.
De verwachting? Een doorbraak die AI in staat stelt complexe taken uit te voeren op het niveau van een ervaren professional. Bronnen binnen de Amerikaanse overheid en toonaangevende AI-bedrijven melden dat de vooruitgang de laatste maanden alle verwachtingen overtreft. Verschillende OpenAI-medewerkers delen hun mengeling van enthousiasme en bezorgdheid over de recente ontwikkelingen met Axios.
Signalen van iets groters
Meta-topman Mark Zuckerberg verwacht dat zijn bedrijf nog dit jaar een AI kan ontwikkelen die werkt op het niveau van een ervaren softwareontwikkelaar. ‘Op termijn zullen veel van onze apps gebouwd worden door AI-ontwikkelaars in plaats van mensen,’ vertelde hij onlangs in een gesprek met Joe Rogan.
AI-onderzoeker Gwern Branwen ziet een veelzeggend patroon in OpenAI’s aanpak. De huidige modellen dienen als springplank voor nog slimmere opvolgers: elk probleem dat o1 oplost, wordt trainingsdata voor o3. Het principe is slim: wanneer o1 na veel proberen eindelijk een oplossing vindt, kunnen ze die ‘schone’ oplossing gebruiken om o3 te trainen. Zo hoeft het nieuwe model niet meer te zoeken, maar ontwikkelt het direct de juiste intuïtie.
Volgens Branwen zou OpenAI hiermee weleens een kritieke grens kunnen hebben bereikt. ‘We zien mogelijk een overgang van gewoon vooruitstrevend AI-werk dat anderen binnen een paar jaar kunnen nadoen, naar een echt kantelpunt – waarbij de technologie zichzelf kan verbeteren en o4 of o5 het AI-onderzoek zou kunnen automatiseren.’ Het doet hem denken aan de groeigrafieken van AlphaGo: ‘Het blijft maar stijgen… en stijgen… en stijgen.’
Binnen OpenAI lijkt het optimisme te groeien. Medewerkers delen hun verbazing over de recente vooruitgang in de privésfeer met vrienden. Ook valt op hoe de toon van het bedrijf de laatste maanden is verschoven: waar het eerst nog voorzichtig ging over vooruitgang in AI, klinken de uitspraken over aanstaande doorbraken nu steeds stelliger.
De belofte van superagents
De verwachte doorbraak gaat verder dan alleen slimmere chatbots. Bronnen spreken over ‘superagents’: AI-systemen die complexe taken zelfstandig kunnen uitvoeren. Denk aan het bouwen van software, het analyseren van investeringsmogelijkheden of het organiseren van evenementen – taken die normaal een team van professionals vereisen.
‘Dit zal enorme gevolgen hebben voor gezondheid, wetenschap en onderwijs,’ vertelt een insider aan Axios. ‘Het vermogen om diepgaand onderzoek te doen op een schaal die we nog niet eerder hebben gezien, plus de samengestelde effecten daarvan, vertaalt zich in echte productiviteitsgroei.’
Kanttekeningen
Laten we niet vergeten dat OpenAI de laatste maanden ook met uitdagingen kampt. Verschillende topwetenschappers hebben het bedrijf verlaten – een opvallende ontwikkeling voor een organisatie die naar eigen zeggen op het punt staat AGI te bereiken. Ook de markt voor AI-modellen wordt steeds competitiever: of je model nu gesloten of open source is, binnen een paar maanden heeft de concurrent je alweer ingehaald. De prijzen kunnen alleen maar dalen.
Ook politiek gezien staan er spannende tijden voor de deur. De aankomende Amerikaanse regering telt twee techondernemers die openlijk de strijd aangaan met OpenAI: Elon Musk en David Sacks. De invloedrijke investeerder Marc Andreessen zet ondertussen vol in op opensource-AI. Dit maakt de overheid de komende vier jaar mogelijk eerder een tegenstander dan een bondgenoot voor OpenAI.
OpenAI’s betrouwbaarheid staat ook ter discussie. Recent kwam aan het licht dat het bedrijf stilletjes de FrontierMath-benchmark financierde, waar o3 vervolgens recordprestaties op behaalde. Daarnaast heeft het bedrijf een partnership met Axios, wat vragen oproept over de onafhankelijkheid van hun berichtgeving.
Wat betekent dit?
De nuchtere kijk: het zou kunnen dat dit alles voorbarig is. Maar de signalen dat er iets groots aankomt, worden steeds sterker. Jake Sullivan, de vertrekkende Amerikaanse veiligheidsadviseur, benadrukt dat deze ontwikkeling fundamenteel verschilt van eerdere technologische doorbraken zoals kernwapens, ruimtevaart of het internet. De ontwikkeling van AI ligt nu grotendeels buiten de overheid, in handen van private bedrijven met de macht van natiestaten.
‘Er moet een nieuw model komen voor de relatie tussen overheid en techbedrijven, puur vanwege de enorme capaciteiten die nu in private handen liggen,’ waarschuwt Sullivan. ‘Of dat nu de vorm aanneemt van nieuwe regelgeving en ondersteuning, of iets ambitieuzers.’
Zonder passende samenwerking tussen overheid en techbedrijven kunnen de gevolgen volgens Sullivan ‘dramatisch negatief’ zijn. Het Amerikaanse Congres werkt aan een omvangrijke AI-infrastructuurwet om de Amerikaanse werkgelegenheid op het gebied van data, chips en energie te stimuleren.
Vooralsnog lijkt het verstandig om tussen de uitersten te navigeren. Zoals OpenAI-onderzoeker Noam Brown opmerkt: ‘Er zijn goede redenen voor optimisme over verdere vooruitgang, maar er zijn nog genoeg onopgeloste onderzoeksproblemen.’ Die nuchtere houding lijkt op dit moment het meest gepast: alert zijn op grote veranderingen, zonder mee te gaan in overhaaste conclusies.
Chinese DeepSeek daagt Silicon Valley uit met opensourcemodel
Het Chinese DeepSeek heeft zojuist een verrassende zet gedaan: het heeft een model uitgebracht dat kan wedijveren met OpenAI’s o1, maar dan volledig open source. Het bedrijf uit Hangzhou gooit niet alleen het model zelf maar ook alle technische details van het trainingsproces online – een opvallende tegenhanger van de steeds geslotener Amerikaanse AI-bedrijven.
Wat maakt dit bijzonder?
DeepSeek-R1, zoals het model heet, presteert volgens tests zelfs beter dan Claude 3.5 Sonnet en o1-mini op verschillende benchmarks. Het bijzondere: het model leerde redeneren puur door versterkend leren (reinforcement learning), zonder eerst menselijke voorbeelden te imiteren. ‘Dit doet denken aan AlphaZero, dat schaak en go leerde zonder eerst menselijke zetten te bestuderen,’ merkt NVIDIA-onderzoeker Jim Fan op.
Het model is nu al gratis te gebruiken via DeepSeeks chatinterface. Activeer de ‘DeepThink’-functie, en je hebt direct toegang tot deze AI-krachtpatser.
Een nieuwe speler om rekening mee te houden
DeepSeek mag dan een nieuwkomer lijken – opgericht in mei 2023 – schijn bedriegt. Het ontstond als afsplitsing van High-Flyer, een Chinees hedgefonds dat al sinds 2015 AI gebruikt voor de aandelenhandel. Zijn aanpak is onconventioneel: geen grote investeerders, geen commerciële toepassingen, maar een pure focus op onderzoek.
Het bedrijf wordt volledig gefinancierd door High-Flyer en heeft volgens schattingen toegang tot meer dan 50.000 Hopper-GPU’s – een rekenkracht die veel groter is dan ze publiekelijk toegeven. ‘We leven in een tijd waarin een niet-Amerikaans bedrijf de oorspronkelijke missie van OpenAI levend houdt: echt open, grensverleggend onderzoek dat iedereen sterker maakt,’ schrijft Jim Fan.
De technische prestaties van DeepSeek maken indruk in Silicon Valley. Jack Clark, medeoprichter van Anthropic en voormalig hoofd Beleid bij OpenAI, stelt dat Chinese AI-modellen ‘net zo’n kracht worden om rekening mee te houden als drones en elektrische auto’s’.
Hoe ze de markt op zijn kop zetten
Waar Amerikaanse bedrijven als OpenAI en Anthropic steeds meer richting gesloten, commerciële modellen bewegen, zien we Chinese spelers juist inzetten op open source en lage prijzen. DeepSeek staat al bekend als de ‘Pinduoduo van AI’ – een verwijzing naar de Chinese webwinkel die succes boekte met agressieve prijsstrategieën.
Deze strategie dwingt ook andere Chinese techgiganten, zoals ByteDance, Tencent en Alibaba, om hun prijzen te verlagen. Opmerkelijk genoeg blijft DeepSeek ondanks de lage prijzen winstgevend, terwijl veel concurrenten verlies draaien.
De timing van deze ontwikkeling is veelzeggend. Jake Sullivan waarschuwde deze week dat de komende jaren cruciaal worden in de AI-race tussen China en Amerika.
Wat betekent dit?
DeepSeek-R1 markeert een belangrijk moment in de mondiale AI-ontwikkelingen. Voor het eerst zien we een Chinees bedrijf dat niet volgt maar leidt, en dat op een manier die haaks staat op het gesloten karakter van Amerikaanse AI-bedrijven.
De machtsverhoudingen in de AI-wereld verschuiven. China toont dat het kan innoveren op het hoogste niveau, terwijl de strijd tussen open source en gesloten systemen een cruciale scheidslijn wordt. DeepSeeks strategie dwingt bedrijven aan beide kanten van de Stille Oceaan hun aanpak te heroverwegen.
Een blik vooruit
Toch zou het kortzichtig zijn om dit alleen als een wedloop te zien. Sullivan vergelijkt AI met klimaatverandering: Amerika kan alles perfect doen, maar zonder Chinese medewerking blijft het probleem groeien. Net zoals bij kernwapens zal er geen absolute winnaar zijn – beide landen zullen zeer geavanceerde AI ontwikkelen.
De echte uitdaging is groter dan nationale belangen. We moeten een technologie perfectioneren die mogelijk slimmer wordt dan mensen, zonder de arbeidsmarkt te decimeren of onvoorziene risico’s te nemen. Dat vereist, volgens Sullivan, niet alleen samenwerking tussen overheden en techbedrijven, maar ook – hoe moeilijk ook – tussen Amerika en China. Alleen zo kunnen we gezamenlijke regels opstellen voor het verantwoordelijk gebruik van deze krachtige technologie.
Ontgrendel de kracht van AI in je werk en je leven:
Upgrade naar ons betaalde abonnement en ontvang 2x per week game-changing AI-tools en tips.
Vandaag:
Twee krachtige tools die wetenschappelijke papers behapbaar maken
Hoe je in vijf minuten begrijpt waar anderen een uur over doen
De verborgen functie die je uren bronnenonderzoek bespaart
Praktische workflows om deze tools in je studie te integreren
Tips om deze tools optimaal in te zetten
🛠️ AI Toolkit+
Zo versnelt AI je onderzoek: papers analyseren in enkele minuten
De stapel wetenschappelijke artikelen op je bureau groeit, je deadline kruipt dichterbij en je vraagt je af hoe je hier ooit doorheen komt. Herkenbaar? Je bent niet alleen: maar liefst 86 procent van alle studenten en onderzoekers gebruikt inmiddels AI om efficiënter te werken.
Deze week deden we onderzoek naar onderzoekstools (ja, dat klinkt inderdaad lekker meta). Want hoewel je met ChatGPT en Google Scholar een heel eind komt, zijn er tegenwoordig gespecialiseerde AI-tools die wetenschappelijk onderzoek fundamenteel anders aanpakken. Gerichte tools die je niet alleen tijd besparen, maar je ook helpen verbanden te zien die je anders zou missen.
Wat blijkt? Ruim 71 procent van de masterstudenten gebruikt al AI-tools voor onderzoek. Logisch ook: waarom zou je urenlang handmatig door papers spitten als AI je kan helpen? Na grondig testen hebben we de twee beste tools geselecteerd die je helpen voorop te blijven lopen.
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to AI Report to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.