Deep research onderzocht zichzelf (en dit gebeurde er)

PLUS: Europa’s antwoord op ChatGPT en Elon Musks miljardenbod op OpenAI

De AI-wereld ontwikkelt zich razendsnel, en AI Report houdt je op de hoogte. Twee keer per week de nieuwste ontwikkelingen, tools en inzichten via onze nieuwsbrief en podcast.

---

🗞️ Het belangrijkste nieuws

Europa’s antwoord op de AI-race

Terwijl in Parijs wereldleiders en techreuzen samenkomen voor de AI Action Summit, groeit er aan de andere kant van de Seine iets opmerkelijks. Het Franse Mistral AI heeft zojuist een reeks updates aangekondigd voor zijn AI-assistent Le Chat, precies op het moment dat Europa zijn positie in de wereldwijde AI-wedloop probeert te verstevigen.

Wat is er aan de hand?

Le Chat krijgt een volledig vernieuwde webinterface en komt nu ook beschikbaar als app voor iOS en Android. Ook is er ondersteuning voor op het web zoeken met bronvermelding en de mogelijkheid om afbeeldingen te genereren. Dankzij een samenwerking met het Franse persbureau AFP krijgt Le Chat toegang tot actueel nieuws, wat de betrouwbaarheid van de antwoorden moet vergroten.

De Pro-versie kost 14,99 euro per maand – beduidend goedkoper dan ChatGPT Plus. Gebruikers krijgen daarvoor toegang tot Mistrals krachtigste model en hogere gebruikslimieten. Ook kunnen ze ervoor kiezen hun data niet te delen met Mistral.

Wat maakt Mistral bijzonder?

Waar OpenAI en Google inzetten op grote, gesloten modellen, kiest Mistral voor kleinere, efficiëntere systemen. Het bedrijf claimt dat zijn modellen drie keer sneller draaien dan die van concurrenten op dezelfde hardware. Le Chat kan tot duizend woorden per seconde verwerken.

Hoewel Mistral nog niet kan tippen aan de prestaties van OpenAI’s nieuwste modellen, heeft het bedrijf wel een aantal sterke troeven in handen. Zo claimt Mistral betere beelden te kunnen genereren dan ChatGPT, dankzij een samenwerking met het toonaangevende Black Forest Labs. Hun Flux Ultra-model behoort tot de koplopers op het gebied van beeldgeneratie.

Mistral lijkt zich niet op het overtreffen van concurrenten te richten, maar op het leveren van betere producten. Een realistische opstelling die past bij het bedrijf: niet proberen de grootste te zijn, maar focussen op praktische toepassingen en gebruiksgemak.

Het echte verschil zit hem in de aanpak: bedrijven kunnen Mistrals modellen op hun eigen servers draaien. Dat is uniek – ChatGPT Enterprise en Claude Enterprise bieden deze mogelijkheid niet. Voor Europese bedrijven die worstelen met de privacywetgeving is dit een uitkomst.

Maar hoe zit het met andere Europese AI-initiatieven?

Mistral is met zijn waardering van 5,8 miljard euro momenteel het grootste Europese AI-bedrijf, maar zeker niet het enige. Europa kent meer interessante AI-spelers. Het OpenEuroLLM-consortium, een samenwerkingsverband van twintig onderzoeksinstellingen, kreeg onlangs 56 miljoen euro om een eigen AI-model te ontwikkelen. Een mooi bedrag – tot je bedenkt dat Amerikaanse bedrijven miljarden investeren.

‘We moeten realistisch zijn,’ zegt AI-onderzoeker Jan Hajič van de Karelsuniversiteit in Praag. ‘Met dit budget, verdeeld over twintig instellingen, wordt het lastig concurreren met de grote techbedrijven.’

Dan is er nog het Franse Pleias, dat een opvallend andere weg kiest. Dit onderzoekslaboratorium bouwt AI-modellen die volledig draaien op openbaar beschikbare data. Eind 2024 lanceerde Pleias ‘Common Corpus’, de grootste openbare meertalige dataset voor het trainen van AI-modellen.

‘Het is als veganistische palmolievrije AI,’ licht onze Wietse toe. ‘We zien een beweging richting “schonere” AI, vergelijkbaar met hoe Adobe Firefly alleen met rechtenvrije afbeeldingen werkt. Dat is een heel ander verhaal dan de gangbare modellen die getraind zijn op alles wat ze maar van internet kunnen schrapen.’

Wat betekent dit?

Voor Europese organisaties komt er eindelijk een alternatief voor de Amerikaanse AI-giganten. Mistrals modellen zijn niet alleen goedkoper en sneller, ze bieden ook meer controle over waar en hoe je AI inzet. Dat is cruciaal nu de EU steeds strengere eisen stelt aan AI-gebruik.

Het blijft de vraag of Europa echt kan concurreren met de Verenigde Staten en China. Maar met Mistrals praktische aanpak, OpenEuroLLM’s focus op transparantie en Pleias’ werk aan ‘schone’ AI ontstaat er een typisch Europees antwoord op AI-ontwikkeling: niet door de grootste te zijn, maar door slimmer, efficiënter en ethischer te werken.

De komende maanden worden cruciaal. Mistral werkt al samen met techgiganten als Microsoft en Amazon om zijn modellen breed beschikbaar te maken. Als deze Europese aanpak – kleiner, efficiënter, privacyvriendelijker – aanslaat, zou dat weleens het begin kunnen zijn van een nieuwe fase in de ontwikkeling van AI.

---

Elon Musk biedt 97,4 miljard dollar voor OpenAI: schaken op het hoogste niveau

De vete tussen Elon Musk en OpenAI krijgt een nieuwe wending. De techmiljardair heeft samen met een groep investeerders een bod van 97,4 miljard dollar uitgebracht op de non-profittak van OpenAI. Op het eerste gezicht lijkt het een poging tot overname, maar wie beter kijkt ziet een vernuftig strategisch spel.

Wat is er aan de hand?

Een consortium onder leiding van Musk deed maandagochtend een ongevraagd bod op alle bezittingen van de OpenAI-stichting, die de uiteindelijke zeggenschap heeft over het bedrijf achter ChatGPT. De timing is geen toeval: OpenAI-topman Sam Altman werkt juist aan plannen om het bedrijf volledig om te vormen tot een commerciële onderneming, met een nieuwe investeringsronde van 40 miljard dollar en het ambitieuze AI-infrastructuurproject Stargate ter waarde van 500 miljard.

De achtergrond

Het conflict gaat terug tot 2015, toen Musk en Altman samen OpenAI oprichtten als non-profitorganisatie. Musk vertrok in 2019 na onenigheid over de koers. Nu beschuldigt hij OpenAI ervan zijn oorspronkelijke missie – het veilig en open ontwikkelen van AI – te hebben verraden.

Een strategisch steekspel

Musks consortium, waarin zijn eigen AI-bedrijf xAI samenwerkt met grote namen als Valor Equity Partners, Hollywood-mogol Ari Emanuel en Palantir-medeoprichter Joe Lonsdale, heeft aangegeven elk hoger bod te zullen evenaren. Maar wij zien hierin niet zozeer een serieuze overnamepoging als wel een slim schaakspel.

OpenAI staat voor een complex dilemma. ‘Musks bod gaat niet door, maar het compliceert wel OpenAI’s pogingen om te beweren dat de non-profittak 40 miljard waard is,’ schrijft techjournalist Kelsey Piper. En dat is precies zijn bedoeling: door een onrealistisch hoog bod te doen, dwingt hij OpenAI om óf het bod te accepteren – wat onwaarschijnlijk is – óf toe te geven dat de non-profittak veel meer waard is dan gedacht.

Want hoe kan het bedrijf straks zijn non-profittak omzetten in aandelen voor een lagere waardering, als het nu een bod van 97,4 miljard afwijst?

Altmans reactie verraadt dat hij het spel doorziet. Op X schreef hij: ‘Nee, bedankt. Maar we willen wel Twitter van je kopen voor 9,74 miljard als je wilt.’ Een knipoog die suggereert dat hij Musks bod niet serieus neemt.

Wat betekent dit?

OpenAI heeft beloofd de transitie eind 2026 af te ronden, als onderdeel van een financieringsronde die het bedrijf op 157 miljard dollar waardeert. Maar Musks vernuftige zet maakt die planning een stuk complexer. De techmiljardair heeft misschien niet de intentie om OpenAI echt over te nemen, maar zijn bod zou weleens precies kunnen doen wat hij wil: een stokje steken voor de commerciële ambities van zijn voormalige bedrijf.

---

🎬 Kijkvoer: OpenAI’s Super Bowl-debuut

OpenAI gooit 14 miljoen dollar in de strijd om het grote publiek kennis te laten maken met AI. In een stijlvolle animatie zien we menselijke uitvindingen – van vuur tot DNA-onderzoek – veranderen in zwermen dansende stipjes. Opvallend genoeg werd de commercial zelf volledig door mensen gemaakt, ondanks OpenAI’s eigen text-to-video-AI Sora. ‘We vieren juist menselijke creativiteit,’ zegt marketingdirecteur Kate Rouch. Maar het meest fascinerende? Geen woord over superintelligentie of AGI, waar OpenAI normaal zo graag over spreekt. In plaats daarvan zien we ChatGPT als praktisch hulpmiddel. Een slimme zet om 130 miljoen Amerikaanse huiskamers te bereiken.

---

🛠️ AI Toolkit+

Deep research over deep research

Vorige week vertelden we je over OpenAI’s nieuwste innovatie: deep research, een autonome AI-onderzoeker die het zware graafwerk voor je doet. De tool is sinds kort ook beschikbaar in Nederland: het perfecte moment om er eens goed in te duiken. We hebben de tool intensief getest zodat jij geen 200 euro hoeft uit te geven om te ontdekken of het wat voor je is. En wat is nou een betere manier om een onderzoekstool te beoordelen dan door hem… onderzoek te laten doen naar zichzelf?

We hebben dit onderzoek op een unieke manier aangepakt: naast onze eigen tests hebben we deep research gevraagd om een grondige analyse van zichzelf te maken. De resultaten hiervan, samen met onze eigen bevindingen en ervaringen uit de praktijk, vormen de basis voor deze recensie. Het werd een fascinerend experiment op het gebied van AI-introspectie dat ons nieuwe inzichten gaf in zowel de mogelijkheden als de beperkingen van deze tool.

Een experiment in AI-inception

Onze Xiang kreeg tijdens het schrijven van deze recensie een regelrecht ‘ChatGPT-momentje’. Want terwijl zij research deed naar deep research, draaide er in een ander browservenster een deep research-sessie die óók onderzoek deed naar deep research. Ja, we worden zelf ook een beetje duizelig van deze inception-achtige constructie. Maar het resultaat? Dat was verrassender dan we hadden durven dromen.

Ze begon met deze prompt:

Deep research ging niet meteen aan de slag, maar stelde eerst vervolgvragen om de opdracht scherp te krijgen: