ChatGPT-5 komt eraan (en wordt gratis!)
PLUS: Europa zet 200 miljard én kernenergie in op AI-dominantie, leer AI strategisch denken, en schuif aan bij onze eerste webinar op 13 maart
De AI-wereld ontwikkelt zich razendsnel, en AI Report houdt je op de hoogte. Twee keer per week de nieuwste ontwikkelingen, tools en inzichten via onze nieuwsbrief en podcast.
🗞️ Het belangrijkste nieuws
OpenAI onthult toekomstplannen: ChatGPT-5 komt eraan (en wordt gratis!)
Vraag jij je ook al maanden af waar GPT-5 blijft? CEO Sam Altman heeft eindelijk het stilzwijgen verbroken. In een verrassende zet deelt OpenAI niet alleen een concrete roadmap voor de komende maanden, maar belooft het bedrijf ook zijn krachtigste AI-model toegankelijk te maken voor iedereen – zelfs in de gratis versie.
Wat gaat er veranderen?
Tot nu toe moest je als ChatGPT-gebruiker kiezen: wil je een snel antwoord van GPT-4 of een zorgvuldigere uitwerking van een redeneermodel zoals o1? Die keuze verdwijnt. OpenAI brengt eerst GPT-4.5 (codenaam ‘Orion’) uit, gevolgd door GPT-5: een geïntegreerd systeem dat alle technologieën samenbrengt. Het model bepaalt zelf wanneer het snel moet antwoorden en wanneer het dieper moet nadenken.
In het nieuwe systeem krijgen gratis gebruikers onbeperkte toegang tot GPT-5 op standaardniveau, terwijl Plus- en Pro-abonnees kunnen rekenen op snellere en intelligentere antwoorden. Het model integreert alle bestaande functies: spraak, canvas, zoekopdrachten en diepgaand onderzoek.
Een nieuwe fase
‘We willen dat AI “gewoon werkt” voor jullie,’ licht Altman toe. ‘We beseffen dat ons aanbod te ingewikkeld is geworden en willen terug naar één magische, geïntegreerde intelligentie.’ De nieuwe aanpak is slim: GPT-5 krijgt het redeneervermogen van o3 ingebouwd. Hoe meer rekenkracht het model krijgt, hoe intelligenter het antwoord. Uit scorecards van o3 bleek al dat meer rekentijd leidt tot betere prestaties op tests – maar dat kost natuurlijk wel meer geld. Dit verklaart waarom betalende gebruikers straks toegang krijgen tot ‘hogere intelligentieniveaus’: zij krijgen meer rekenkracht toegewezen voor diepgaandere antwoorden.
De timing van deze aankondiging is niet toevallig. DeepSeek zorgde onlangs voor schokgolven in de AI-wereld met zijn opensourcemodel R1, dat vergelijkbare prestaties levert als OpenAI’s o1. Altman gaf toe dat de technologische voorsprong van OpenAI hierdoor kleiner was geworden. Je kunt je afvragen of OpenAI zo transparant zou zijn geweest over hun plannen – en of ze GPT-5 überhaupt zouden uitbrengen – als deze democratiserende kracht van hun Chinese concurrent niet was ingezet.
Kanttekeningen
Er bestaan al langer twijfels over hoe goed OpenAI’s nieuwere modellen presteren. Bloomberg, The Information en The Wall Street Journal meldden onafhankelijk van elkaar dat GPT-4.5 kampt met technische problemen. De vooruitgang ten opzichte van GPT-4o zou tegenvallen – een kleinere sprong dan we zagen van GPT-3 naar GPT-4. Ook is nog onduidelijk wat de ‘misbruikdrempels’ voor de gratis versie inhouden die OpenAI noemt.
Ondertussen gonst het van de geruchten dat GPT-5 al bestaat. AI-onderzoeker Alberto Romero vermoedt dat OpenAI het model al intern gebruikt om nieuwe modellen te trainen. Dit zou verklaren hoe het bedrijf in zo’n kort tijdsbestek van o1 naar o3 kon springen. Als DeepSeek niet had bewezen dat krachtige AI-modellen ook open source kunnen zijn, hadden we GPT-5 misschien nooit gezien.
De nabije toekomst
Altman blijft voorzichtig met een exacte datum, maar spreekt over ‘weken tot maanden’. GPT-4.5 komt eerst, gevolgd door GPT-5. Het wordt OpenAI’s laatste non-chain-of-thought-model, voordat het bedrijf volledig overstapt op redeneermodellen die zichzelf controleren – een techniek die weliswaar meer tijd kost, maar ook betrouwbaardere resultaten oplevert.
Deze ontwikkeling markeert een belangrijke verschuiving in de AI-wereld: van losse, gespecialiseerde modellen naar geïntegreerde systemen die zelf bepalen hoe ze een taak het beste kunnen aanpakken. OpenAI mag dan nog steeds geen opensourcebedrijf zijn, met deze transparantere communicatie en de belofte van gratis toegang tot GPT-5 lijkt het eindelijk zijn naam weer een beetje eer aan te doen.
Europa zet troeven in: 200 miljard en kernenergie in de strijd om AI
Tijdens de AI Action Summit in Parijs deze week werd duidelijk hoe diep de kloof tussen de Verenigde Staten en Europa is geworden. Terwijl de EU grootse investeringsplannen onthulde en Frankrijk zijn kerncentrales in stelling bracht, weigerden de VS en het VK een internationale verklaring over veilige AI te ondertekenen.
Een nieuw tijdperk voor Europese AI
‘Plug, baby, plug!’ Met deze knipoog naar Trumps inmiddels beroemde ‘Drill, baby, drill’ zette de Franse president Macron de toon. Frankrijk heeft een unieke troef in handen: zijn uitgebreide netwerk van kerncentrales. Het land reserveert nu één gigawatt aan kernenergie voor een ambitieus AI-computerproject. Het bedrijf Fluidstack gaat dit uitvoeren met 120.000 NVIDIA-AI-chips in de eerste fase, oplopend naar een half miljoen in 2028.
De Europese Commissie voegt hier een investeringspakket van 200 miljard euro aan toe via het InvestAI-programma. ‘Te vaak hoor ik dat Europa te laat is in deze race,’ zei EC-voorzitter Ursula von der Leyen. ‘Daar ben ik het niet mee eens. De AI-race is nog lang niet voorbij.’ Dit bedrag komt boven op de 150 miljard die grote investeerders als Blackstone en KKR een dag eerder al hadden toegezegd.
Amerika kiest voor confrontatie
De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance koos in Parijs voor de aanval. ‘De AI-toekomst wordt niet gewonnen door handenwringen over veiligheid,’ verklaarde hij. Volgens Vance zal de Trump-regering ervoor zorgen dat ‘de krachtigste AI-systemen in de VS worden gebouwd, met Amerikaanse chips en Amerikaanse regels’.
De spanning werd nog verder opgevoerd toen de VS en het VK weigerden de slotverklaring van de top te ondertekenen. Met het document – dat wel werd ondertekend door zestig andere landen, waaronder Frankrijk en China – wordt gepleit voor een ‘open, inclusieve en ethische’ ontwikkeling van AI.
Een gemiste kans?
Anthropic-CEO Dario Amodei noemde de top in een openbaar statement een ‘gemiste kans’. Hij waarschuwt dat we nog maar weinig tijd hebben: ‘Tussen 2026 en 2027, en zeker niet later dan 2030, zullen AI-systemen het beste te vergelijken zijn met een volledig nieuwe staat van hoogbegaafde mensen die ineens op het wereldtoneel verschijnt – een “land van genieën in een datacenter”.’
De gevolgen hiervan kunnen enorm zijn, benadrukt Amodei. Van veiligheidsrisico’s door misbruik van AI-systemen voor chemische en biologische wapens, tot het gevaar dat AI-systemen hun gebruikers misleiden en onbedoelde doelen nastreven. ‘Dit zijn geen sciencefictionscenario’s meer,’ waarschuwt hij. ‘Bijna honderd vooraanstaande experts hebben onlangs een rapport gepubliceerd waarin ze waarschuwen voor catastrofale risico’s als we niet snel ingrijpen.’
Volgens Amodei moet de volgende internationale AI-top zich richten op drie cruciale punten: ervoor zorgen dat democratische samenlevingen vooroplopen in de AI-ontwikkeling, het aanpakken van veiligheidsrisico’s en de wereld voorbereiden op enorme economische verschuivingen. ‘Deze technologie biedt mogelijk grotere kansen dan welke eerdere uitvinding in de menselijke geschiedenis dan ook – maar ook serieuze risico’s die we moeten beheersen.’
Opvallend detail
Een intrigerende ontwikkeling: OpenAI-topman Sam Altman werd tijdens de top gespot in gesprek met president Macron. Volgens nucleaire-energie-expert Mark Nelson is de timing veelzeggend: Frankrijk heeft momenteel het grootste overschot aan kernenergie ter wereld, terwijl Altman juist op zoek is naar enorme hoeveelheden stroom voor zijn AI-projecten.
Wat betekent dit?
De uitkomst van de top in Parijs laat zien hoe AI steeds meer een splijtzwam wordt in de internationale politiek. Waar Europa kiest voor een open, ethische benadering met stevige regelgeving, zet Amerika in op dominantie en minimale regulering. China, dat de Europese verklaring wel ondertekende, positioneert zich ondertussen strategisch in het midden.
Voor het Europese bedrijfsleven biedt deze ontwikkeling zowel kansen als uitdagingen. De enorme investeringen en de beschikbaarheid van groene kernenergie kunnen Europa aantrekkelijk maken voor AI-ontwikkeling. Maar de vraag blijft of deze ‘Europese route’ – met meer nadruk op ethiek en regelgeving – kan concurreren met de agressievere Amerikaanse aanpak.
⚡ AI Pulse
AI-bedrijven huiveren: Thomson Reuters wint eerste grote datarechtszaak. De mediagigant heeft een cruciale rechtszaak gewonnen tegen ROSS Intelligence, een start-up die juridische AI ontwikkelde. De rechter verwierp het ‘fair use’-verweer dat ROSS aanvoerde voor het gebruik van Westlaw-data – hetzelfde argument waar ongeveer de helft van Silicon Valley momenteel op leunt. ROSS Intelligence moest al in 2021 de deuren sluiten vanwege de proceskosten. ‘Als deze beslissing breder wordt gevolgd, is dat echt slecht nieuws voor bedrijven die bezig zijn met generatieve AI,’ waarschuwt James Grimmelmann van Cornell University. Het zou zomaar kunnen dat enkele CEO’s in Silicon Valley vannacht wat minder lekker slapen.
Meta leest je gedachten uit – maar wel netjes, zonder operatie. Vergeet dure hersenoperaties, Meta heeft een elegantere oplossing gevonden om je gedachten te lezen. Hun nieuwe AI-systeem Brain2Qwerty zet hersengolven om in tekst terwijl mensen typen, met een verrassend laag foutpercentage van 19 procent bij MEG-scans. Het zou een veilig alternatief kunnen zijn voor mensen die niet kunnen communiceren. En nee, ze kunnen nog niet zien wat je echt van je baas vindt – maar geef ze nog een paar jaar. De technologie toont Meta’s groeiende ambitie in brain-computer interfaces, een veld waar ze steeds nadrukkelijker hun stempel op drukken.
💡 AI Report-Webinar
Goed nieuws voor iedereen die AI écht onder de knie wil krijgen: we starten met maandelijkse webinars, waarbij jij het verschil gaat maken. Elke sessie beantwoorden Alexander Klöpping en Wietse Hage een uur lang jouw prangende AI-vragen.
Je krijgt een uniek kijkje in hun dagelijkse praktijk. Ze delen niet alleen hun eigen ervaringen en handige tips, maar gaan vooral in op zaken waar jij tegenaan loopt. Dit is je kans om al je vragen te stellen aan twee experts die dagelijks met deze tools werken.
Wanneer en hoe?
Het eerste webinar vindt plaats op 13 maart van 12.00 tot 13.00 uur.
Als betalend abonnee krijg je automatisch toegang – we sturen je binnenkort een mailtje met alle details en een kalenderuitnodiging.
Schrijf je dus vandaag nog in voor AI Report – vanaf een tientje per maand ben je verzekerd van je plek bij de webinars én ontvang je twee keer per week onze nieuwsbrief met tips en tools om het meeste uit AI te halen.
🔮 Prompt whisperer
AI als strategisch adviseur: de Tree of Thought-methode
Ben je het ook zo zat dat AI soms in één rechte lijn naar een oplossing rent, zonder de alternatieven te overwegen? Dat ChatGPT en Claude er weleens naast zitten omdat ze niet even een stapje terug doen om te kijken of er misschien een betere aanpak is? Daar is een oplossing voor: Tree of Thought-prompting, een techniek die AI dwingt om net zo grondig na te denken als een schaakgrootmeester die verschillende zetten overweegt.
Begin je pas net met prompten? Lees dan eerst onze tutorial over Chain of Thought-prompting. Tree of Thought bouwt hierop voort en voegt een extra dimensie toe: in plaats van één lineaire gedachtegang verkent de AI meerdere paden tegelijk.
Deze methode, ontwikkeld door onderzoekers van Princeton en DeepMind, is een gamechanger voor iedereen die complexe vraagstukken met AI wil oplossen. Denk aan het uitkienen van financiële strategieën, het plannen van marketingcampagnes of het kraken van logische puzzels. De techniek zorgt ervoor dat AI niet de eerste de beste oplossing kiest, maar verschillende mogelijkheden verkent en de beste route uitstippelt.
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to AI Report to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.